«ای ایران» و سرودی که تا ابد جاودانه می‌ماند/یادگار یک مثلث طلایی
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۴۱۶۳۱
دریافت 6 MB
خبرگزاری مهر – گروه هنر- علیرضا سعیدی: اگرچه در تعریف و تشریح آنچه بر موسیقی ملی ایران زمین گذشت می‌توان به گزاره‌های رسانه‌ای متعددی رجوع کرد و پی به علل کاهش مخاطب در این عرصه به دلیل سو مدیریت‌ها و اشتباهات مختلف برد، اما یکی از بارزترین ویژگی‌هایی که رجعت دوباره به آنها حداقل می‌تواند یادآوری و بازخوانی مناسبی برای خوانش دوباره آثار موسیقایی در این عرصه کند، تولید آثار ملی میهنی متعددی است که طی سال‌های گذشته توسط هنرمندان دارای احترام و ارزشمند موسیقی ایرانی چه در قالب «آلبوم»، چه در قالب «تک آهنگ» و چه در قالب «یک اثر موسیقایی در یک آلبوم» پیش روی مخاطبان این حوزه قرار گرفته‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اساساً توجه به آثار موسیقایی که در حوزه‌های وطن دوستی و وطن پرستی توسط هنرمندان موسیقی کشورمان تولید شده، به ویژه در این روزها که کشورمان در بطن اتفاقات و التهابات مختلفی قرار دارد، امری اجتناب ناپذیر است که می‌تواند فارغ از دل‌زدگی ها، دعواهای سیاسی، اختلافات درون گروهی، منازعات اجتماعی و تقابل رویکردهای مختلف اندیشه‌ای که پرداخت به آنها مجال دیگری می‌طلبد، شرایط روحی مناسبی را برای فرار از این التهابات فراهم سازد که شنیدن به آن هم دربرگیرنده ایجاد روحیه وحدت طلبی و ایران دوستی و هم شنیدن موسیقی است که روزی روزگاری نقل محافل و دستگاه‌های پخش صوتی خانه‌ها و اتومبیل‌ها و مغازه‌های بودند اما هم اینک در مهجورترین شکل ممکن میان موجی از آلودگی‌های صوتی نشأت گرفته از تولیدات نازل موسیقایی قرار گرفته‌اند.
آنچه در سلسله گزارش‌های «بازخوانی مهر از نواهایی برای میهن» مورد توجه قرار گرفته، رجعتی دوباره و اجمالی به آثار موسیقایی است که طی دهه‌های گذشته و سال‌های اخیر توسط هنرمندان ارزنده موسیقی کشورمان در سبک‌های مختلف پیش روی مخاطبان قرار گرفته‌اند و در این گزاره‌های رسانه‌ای بدون تقدم و تأخر زمانی به آنها می‌پردازیم. شرایطی که نقد و تحلیل و واکاوی هر یک از این آثار دربرگیرنده ابعاد مختلفی بوده و همواره مورد توجه منتقدان، مدرسان و پژوهشگران این عرصه قرار گرفته‌اند اما در این گزارش‌ها تلاش می‌شود تا معرفی مختصری از آنها صورت پذیرد.
در ششمین شماره از این مجموعه گزارش‌ها به سراغ یکی از مشهورترین سرودهای ملی – میهنی رفتیم که با گذشت چندین دهه از ساخت آن به واسطه حضور بزرگان موسیقی و ادبیات این سرزمین توانسته همچنان در ذهن و گوش شنیداری مردم باقی بماند و جزو جدایی ناپذیر رویدادها و موفقیت‌های ملی کشورمان در بخش‌ها و گونه‌های مختلف باشید. بله سرود ملی میهنی «ای ایران» با ترانه حسین گل گلاب، آهنگسازی روح‌الله خالقی و خوانندگی غلامحسین بنان که به سال ۱۳۲۳ تولید شد. سرودی که به گمان بسیاری از کارشناسان و حتی مخاطبان عادی موسیقی به نوعی سرود ملی غیر رسمی ایرانیان است و این ارزشمندی به حدی بود که به ثبت ملی نیز رسیده است.
البته که درباره پیشینه و دلایل ساخت سرود «ای ایران» روایت‌های متعددی وجود دارد که می‌توان بر اساس این روایت‌ها به حدس و گمان‌های متعددی نیز دست پیدا کرد. شرایطی که بعد از گذشت سال‌ها همچنان در مقاطعی موجب ایجاد شبهاتی شده و کار را حتی به رسانه‌ها می‌رساند. به طوری که عده‌ای مخالف و عده‌ای هم موافق آنچه روایت شده به بیان نقطه نظرات خود می‌پردازند. شرایطی که می‌تواند در وقت مقتضی مورد واکاوی و بررسی بیشتری قرار گیرد.
روح الله خالقی یکی از بزرگ‌مردان موسیقی ایران که در عرصه پژوهش فعالیت‌های بسیار ارزشمندی را در حوزه موسیقی ملی انجام داده، در کتاب ارزشمند خود «سرگذشت موسیقی ایران» درباره سرود ای ایران نوشته است: «آهنگساز و گویندهٔ اشعار، آن‌را تحت تأثیر اوضاع زمان ساخته بودند… در آن‌وقت کشور ما را قوای انگلیس و روس و آمریکا اشغال کرده بودند و جنگ بین‌الملل دوم هنوز دوام داشت. تظاهرات ملی نمی‌شد زیرا وضع آماده نبود ولی آهنگ و شعر این سرود احساسات ملی را سخت برانگیخت و مخصوصاً در مقابل خارجیان که در آن مجلس (نخستین اجرای سرود) هم بودند از طرف ایرانیان تظاهرات بیشتری شد و اولین ضربه‌ای بود که به‌طور غیرمستقیم بر پیکر ارتش خارجی که ناخوانده مهمان ما بودند زده شد.»
گلنوش خالقی پژوهشگر و فرزند مرحوم روح‌الله خالقی با بیان اینکه دلیل شکل‌گیری این سرود بحث بین پدر و لطف الله مفخم است، توضیح داده است: «معتقد بود هر یک از مایه‌های موسیقی ایرانی فضایی دارند که درباره پیشینه و دلایل ساخت سرود «ای ایران» روایت‌های متعددی وجود دارد که می‌توان بر اساس این روایت‌ها به حدس و گمان‌های متعددی نیز دست پیدا کرد. شرایطی که بعد از گذشت سال‌ها همچنان در مقاطعی موجب ایجاد شبهاتی شده و کار را حتی به رسانه‌ها می‌رساند آهنگسازی در آنها موجب می‌شود اثر هم همان فضا را منعکس کند. برای مثال، دشتی به عنوان مایه‌ای غمگین شناخته شده است در نتیجه اگر اثری در این مایه ساخته شود آن اثر هم الزاماً فضایی غمگین خواهد داشت. پدرم اما این موضوع را رد می‌کرد. او معتقد بود فضای اثر متکی به توانایی آهنگساز و ایده‌های موسیقایی اوست و برای اثبات نظرش، سرود «ای ایران» را که فضایی حماسی دارد در دشتی آفرید. کمی بعد هم از حسین گل‌گلاب درخواست کرد تا شعر سرود را بسراید»
به گواه آنچه درباره سرود ای ایران در فضای مجازی به صورت رسمی منتشر شده اما برخی دیگر با تاکید بر وقایع دوران جنگ جهانی دوم، زمانی که در سپتامبر ۱۹۴۱ متفقین ایران را اشغال کرده بودند. ایده ساخت شعر «ای ایران» توسط حسین گل گلاب را دیدن اهتزار پرچم متفقین از پادگان استرآباد عنوان کرده‌اند.
در روایتی دیگر، چنین نقل شده است که روزی حسین گل‌گلاب در راه ملاقات با روح‌الله خالقی در خیابان، شاهد درگیری دو سرباز ایرانی و انگلیسی بوده است که در آن وضع، سرباز انگلیسی به سرباز ایرانی که درجه بالاتری نیز نسبت به آن داشته سیلی می‌زند و سرباز ایرانی به خاطر شرایط وقت که ایران در اشغال بود هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد. گل‌گلاب با دیدن این صحنه با چشمانی اشکبار به دیدار خالقی می‌رود و جریان را بازگو می‌کند. و همچنین می‌گوید شعری خواهم گفت تا ایران و روح ایرانی در آن زنده ماند. خالقی نیز می‌گوید که من آهنگ آن را تنظیم می‌کنم و بنان که آنجا بوده نیز می‌گوید من هم شعر را خواهم خواند.
حسین گل‌گلاب نیز درباره این اثر نوشته است: «در سال ۱۹۴۴، در شرایطی که چکمه‌های نیروهای اشغال‌گر هر وطن‌پرستی را می‌لرزاند، من ایدهٔ این شعر به ذهنم رسید. سپس پروفسور خالقی موسیقی آن را نوشت و در برابر همهٔ مقاومت‌های سیاسی، این ترانه راه خود را به دل و روح مردم پیدا کرد. نخستین اجرای آن، در ۲۷ مهرماه ۱۳۲۳ در تالار دبستان نظامی دانشکده افسری با صدای غلامحسین بنان و به سرپرستی روح الله خالقی در خیابان استانبول طی دو شب متوالی برگزار شد. سرود «ای ایران» آنقدر اثر کرد که شنوندگان تکرار آن را خواستار شدند و سه بار تجدید شد. استقبال و تأثیر این سرود باعث شد که وزیر فرهنگ وقت، هیئت نوازندگان را به مرکز پخش صدا دعوت کرد تا صفحه‌ای از آن ضبط و همه روزه از رادیو تهران پخش شود. اجرای دیگر، مربوط به سال‌های ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۲ در برنامه گل‌ها است که غلامحسین بنان این سرود را خواند.»
در سال ۱۳۵۰ نیز اُپرای رادیویی این سرود با همکاری ارکستر بزرگ رادیو تلویزیون ملی ایران با رهبری فرهاد فخرالدینی و خوانندگی مرحوم اسفندیار قره باغی انجام گرفت. دو اجرای دیگر از این اثر نیز یکی با صدای مرحوم حسین سرشار و دیگری با صدای رشید وطن دوست موجود است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به دلیل برخی از سو برداشت و سوءتفاهماتی که درباره این سرود به وجود آمد پخش سراسری آن نیز تا مقطعی ممنوع شد، اما پس از مدتی این سرود بار دیگر مورد استفاده قرار گرفت و حتی در مقطع مربوط به دوران دفاع مقدس از آن برای ایجاد روحیه ملی – میهنی است بهره برداری شد.
آنچه روایت شد، پیشینه‌ای از نحوه ساخت سرود ای ایران است که اکنون در قالب‌های مختلف پیش روی مخاطبان قرار گرفته و همان طور که گفته شد در مقاطعی هم موجب بروز برخی از ابهامات و شبهاتی شد که در رسانه‌های بیگانه نیز به آن پرداخته شده بود.
چندی پیش یسنا خوشفکر یکی از پژوهشگران و مدرسان حوزه موسیقی در یادداشتی به بیان نقطه نظرات خود در این زمینه پرداخت؛ برای مشاهده متن یادداشت «سرود ای ایران چرا سروده شد؟» اینجا را کلیک کنید.
کد خبر 5658160منبع: مهر
کلیدواژه: غلامحسین بنان روح الله خالقی موسیقی ایرانی تئاتر ایران شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت فیلم سینمایی رادیو سازمان سینمایی کارگردان سینما نمایشنامه خوانی تئاتر شهر کارگردان تئاتر محمد خزاعی جشنواره فیلم مقاومت بهزاد غریب پور جشنواره سینماحقیقت سینمای مستند قرار گرفته اند روح الله خالقی آثار موسیقایی سرود ای ایران موسیقی ایران حسین گل گلاب روایت ها سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۴۱۶۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
همخوانی معلمان در دیدار امروز با رهبر انقلاب + فیلم
جمعی از معلمان سراسر کشور با رهبر انقلاب دیدار کردند؛ در ابتدای این دیدار معلمان سرودی همخوانی کردند که آن را مشاهده می‌کنید.
به گزارش خبرگزاری ایمنا،پیش از ظهر امروز _چهارشنبه دوازدهم اردیبهشت_ و هم‌زمان با سالروز شهادت شهید مطهری و روز معلّم، جمعی از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور صبح امروز (چهارشنبه) با حضور در حسینیه امام خمینی(ره) با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند.
؛در ابتدای این دیدار معلمان سرودی همخوانی کردند که در ادامه بخشی از آن را مشاهده می‌کنید:
کد خبر 749651
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند